Bona Sforza d’Aragona (1494-1567). Legenda i rzeczywistość
Sesja naukowa
20-21 kwietnia 2018 r.
Królowa Bona Sforza, żona Zygmunta I Starego oraz matka ostatniego Jagiellona, Zygmunta Augusta, jest jedną z najsłynniejszych postaci kobiecych w dziejach Polski i Litwy. Równocześnie wokół jej życia i działalności narosło wiele kontrowersji. Królowa oskarżana była przez przeciwników politycznych o nadmierne zaangażowanie, a nawet o trucicielstwo. Z drugiej strony zawdzięczamy jej otwarcie na wzorce włoskiego renesansu w sztuce, literaturze, a nawet modzie.
Czarna legenda, która pojawiła się już za jej życia, przetrwała do naszych czasów, i to mimo licznych badań historyków i historyków sztuki, którzy starają się przedstawić wyważony i oparty o źródła obraz władczyni i jej działalności. Sesja Bona Sforza d’Aragona (1494-1567). Legenda i rzeczywistość będzie próbą zaprezentowania wyników najnowszych badań nad postacią królowej Bony i ukazania roli, jaką odegrała na polu polityki, kultury i obyczajów. Badacze z Polski i Litwy przedstawią m.in. kwestie związane z funkcjonowaniem dworu królowej, jej wpływem na życie polityczne, gospodarcze i kulturalne oraz politykę zagraniczną monarchii Jagiellonów.
Do udziału w konferencji, organizowanej przez Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum oraz Muzeum Narodowe – Pałac Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie, dwie rezydencje z którymi blisko związana była królowa, zaproszono przedstawicieli wiodących instytucji akademickich (Instytut Historii Litwy, Uniwersytet Jagielloński, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wileński, Uniwersytet w Białymstoku) oraz muzeów (obok organizatorów także Zamek Królewski na Wawelu).
Sesji naukowej towarzyszyć będą warsztaty dla muzealników z polskich i litewskich instytucji kulturalno-muzealnych (18-19 kwietnia) oraz dzień atrakcji (22 kwietnia), podczas którego zaprosimy do udziału w: warsztatach plastycznych dla rodzin z dziećmi pt. W pracowni renesansowego mistrza (dzieci w wieku 8-12 lat), przedstawieniu teatralnym pt. Bal u królowej Bony; spotkaniu literackim pt. ,,A królowa Bona Zygmuntowa żona…”– literacki portret królowej, wykładzie z cyklu Przy królewskim stole pt. Od Neapolu do Warszawy, czyli podróż po renesansowej kuchni królowej Bony, połączonymz degustacją, pokazach musztry i strzelania z dawnej broni palnej w wykonaniu grupy rekonstrukcyjnej Malleus Maleficarum oraz sbandieratori (żonglerka chorągwiami)
w wykonaniu agencji artystycznej Amatum.
PROGRAM:
20 kwietnia 2018 r. (piątek)
9.00–9.30 Powitanie gości i otwarcie sesji
9.30–11.30 PANEL 1
- prof. Wojciech Tygielski, Uniwersytet Warszawski
„Bona ci dano na imię, a tyś złość wcielona…” Włoszka na polskim tronie – historia bez happy endu - prof. Marek Ferenc,Uniwersytet Jagielloński
Królowa Bona w Krakowie - prof. Raimonda Ragauskienė, Instytut Historii Litwy
Bona i Wilno: pobyty i działalność królowej w stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego
11.30–12.00 Przerwa kawowa
12.00–14.00 PANEL 2
- prof. Ewa Dubas-Urwanowicz, Uniwersytet w Białymstoku
Królowa Bona i Zygmunt I – dwie koncepcje funkcjonowania państwa? - prof. Eugenijus Saviščevas, Uniwersytet Wileński
Kto wrócił Żmudź pod rządy Jagiellonów: Zygmunt I czy Bona? - prof. Genutė Kirkienė, Uniwersytet Wileński
Bona Sforza i elita Wielkiego Księstwa Litewskiego
14.00–15.30 Lunch
15.30–17.30 PANEL 3
- prof. Hieronim Grala, Uniwersytet Warszawski
Bona Sforza i wschodni wymiar polityki jagiellońskiej - Szymon Brzeziński, Uniwersytet Warszawski / Biblioteka Narodowa
Węgry w polityce królowej Bony (1539–1557) - prof. Ryszard Skowron,Uniwersytet Śląski
Księstwo Bari i sumy neapolitańskie. Polsko-hiszpański spór o spadek po królowej Bonie
21 kwietnia 2018 r. (sobota)
9.00–11.00 PANEL 4
- dr Agnieszka Januszek-Sieradzka,Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Bona Sforza i Barbara Radziwiłłówna między rzeczywistością a legendą - Rasa Leonavičiūtė, Instytut Historii Litwy
Królowa sędzia: Bona i kultura prawna Wielkiego Księstwa Litewskiego - dr Jolanta Karpavičienė, Muzeum Narodowe – Pałac Wielkich Książąt Litewskich / Uniwersytet Wileński
Utalentowana ekonomistka: Bona Sforza a miasta i miasteczka Wielkiego Księstwa Litewskiego
11.00–11.30 Przerwa kawowa
11.30–13.30 PANEL 5
- Stanisława Link-Lenczowska,Zamek Królewski na Wawelu
Inwentarz pośmiertny królowej Bony - Marta Zdańkowska, Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum
Modlitewnik królowej Bony ze zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie - dr Maria Molenda, Fundacja Nomina Rosae, Nowy Sącz
Gonnelle, scuffie, camiscie, barrette – garderoba królowej Bony jako świadectwo kultury renesansu
13.30–14.30 Lunch
22 kwietnia 2018 r. (niedziela)
Dzień atrakcji towarzyszący sesji naukowej
