Gladiator Borghese
Gladiator Borghese
Nagi wojownik o smukłej i atletycznej budowie uchwycony został w trakcie potyczki. Cały ciężar jego ciała spoczywa na prawej, silnie wysuniętej do przodu nodze, lewa zaś jest wyprostowana i wsparta palcami o ziemię. Tors mężczyzny jest mocno wychylony do przodu i tworzy ukośną linię z wyprostowaną lewą nogą. Lewą rękę, niezachowaną w krakowskim odlewie, postać unosi do góry. Trzymała w niej tarczę, której uchwyt zarysowano na przedramieniu. Prawą rękę, w której pierwotnie gladiator dzierżył miecz, odchylił za siebie. Przy prawej nodze wojownika wyrasta z ziemi pień złamanego drzewa.
Brak w tej kompozycji kątów prostych: tors jest skręcony, a kończyny wygięte. Podczas okrążania rzeźby w światłocieniu dostrzec można napięcie poszczególnych mięśni, żył oraz ścięgien. Zarys kośćca w partiach kończyn poświadcza niezwykłą znajomość ludzkiej anatomii w starożytnym świecie. Dramaturgia sceny i dynamika rzeźby sprawiają, że postawa wojownika odczytywana jest zarówno ofensywnie, jak i defensywnie.
Gladiator Borghese stał się jednym z najczęściej kopiowanych dzieł na akademiach i dworach nowożytnej Europy, w tym Stanisława Augusta Poniatowskiego. Gipsowy odlew wojownika widać na szkicu Jana Piotra Norblina z Zamku Królewskiego w Warszawie. Król zlecił też wykonanie dwóch egzemplarzy Franciszkowi Pinckowi. Te rzeźby obecnie zdobią taras północny pałacu Na Wodzie w Łazienkach Królewskich.
Borghese Gladiator
A naked warrior with a slender and athletic build was captured during a battle. The entire weight of his body rests on his right leg, which is strongly extended forward, while his left leg is straight and supported by his toes on the ground. The man’s torso is tilted sharply forward, creating a diagonal line with the straight left leg. The figure raises its left hand, which is not preserved in the Krakow cast, upwards. It held a shield, the handle of which is outlined on the forearm. He swung his right arm, in which he had originally held his sword, behind him. A broken tree trunk rises from the ground next to the warrior’s right leg.
There are no right angles in this composition: the torso is twisted and the limbs are bent. When viewing the sculpture, one can see the tension of individual muscles, veins and tendons in the chiaroscuro. The outline of the skeleton in the limbs attests to the remarkable knowledge of human anatomy in the ancient world. The dramaturgy of the scene and the dynamics of the sculpture make the warrior’s posture appear both offensive and defensive.
The Borghese Gladiator became one of the most frequently copied works in the academies and courts of modern Europe, including that of Stanisław August Poniatowski. A plaster cast of the warrior can be seen in a sketch by Jan Piotr Norblin from the Royal Castle in Warsaw. The king also commissioned Franciszek Pinck to make two copies. These sculptures currently decorate the northern terrace of the Palace on the Water in the Royal Łazienki Park.