Polonia, Lithuania et Ucraina

Mapy z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego

26 maja–7 sierpnia 2022 r.

Biblioteka Królewska

Cenne i rzadkie, niekiedy unikatowe zabytki kartografii z epoki stanisławowskiej i epok wcześniejszych, zebrane przez współczesnego kolekcjonera dr. Tomasza Niewodniczańskiego, będzie można obejrzeć w ramach pokazu w Bibliotece Królewskiej.

Tomasz Niewodniczański (ur. w 1933 r. w Wilnie, zm. w 2010 r. w Bitburgu) to postać doskonale znana zarówno w polski, jak i międzynarodowym  środowisku historyków kartografii, a także w kręgach kolekcjonerów dawnych map, starodruków i archiwaliów historycznych. Zgromadzony przez niego zbiór poloniców uważany jest za największą prywatną kolekcję tego typu powstałą po II wojnie światowej. Obejmuje wiele pozycji bardzo rzadkich, a nawet unikatów, takich jak rękopisy literackie Adama Mickiewicza czy Juliana Tuwima. Jego kolekcja dawnych map Rzeczypospolitej, tj. ziem dzisiaj należących do Polski, Litwy, Ukrainy, Białorusi, Łotwy i Estonii, należy do najlepszych na świecie. Prezentowana była na wielu wystawach, m.in. Imago Poloniae (1981, 2002-2004), Imago Lithuaniae (2003) i Dantiscum Emporium (2004-2005).

Zgodnie z wolą Tomasza Niewodniczańskiego cała kolekcja poloniców przekazana została w 2009 r. – za pośrednictwem Niemiecko-Polskiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury z siedzibą w Gӧrlitz – w depozyt Zamkowi Królewskiemu w Warszawie – Muzeum.

Wybrany z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego zbiór 40 unikatowych map prowadzi nas przez historię kartografii od XVI do XVIII wieku, przypominając najznamienitszych twórców i wydawców – od Andrzeja Pograbki przez Wacława Grodeckiego, Georga Brauna, Franza Hogenberga, Joana Bleaua, Johanna Baptisty Homanna po Karola H. de Perthéesa – królewskiego kartografa Stanisława Augusta.

Wśród map Polski wyróżnia się Carte de la Pologne Giovanniego Antonia Rizzi-Zannoniego z 1772 r., jedna z najpiękniejszych map epoki stanisławowskiej. Obszar Litwy przybliża przede wszystkim wspaniała radziwiłłowska mapa Wielkiego Księstwa Litewskiego Tomasza Makowskiego, wydana przez Willema Janszoona Blaeua w 1631 r. Ziemie Ukrainy prezentują mapy szczegółowe, w tym unikalna Mapa generalna stepów albo Ukraina z ościennymi ziemiami Guillaume'a le Vasseur de Beauplana z 1648 r., rytowana przez Willema Hondiusa, oraz mapy województw i Dniepru. Prezentację uzupełniają widoki Warszawy, Wilna i Lwowa.

Pokaz map będzie dostępny w ramach biletu na trasę Galeria Arcydzieł.

Strefa edukacyjna – puzzle XXL z mapą Rzeczypospolitej z XVII w. 

Zapraszamy na wykład towarzyszący wystawie:

Kartograficzna podróż przez Polskę, Litwę i Ukrainę. Mapy z kolekcji dr Tomasza Niewodniczańskiego

Prowadzenie: Tomasz Jakubowski, Zamek Królewski w Warszawie

8 czerwca 2022 r. godz. 18.00

Bilblioteka Królewska

Bilety w cenie 10 zł do nabycia w kasie Zamku lub online
 

Wystawa Polonia, Lithuania et Ucraina. Mapy z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego została zrealizowana dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

​

​